فهرست مطالب
نشریه پژوهش های آبخیزداری
پیاپی 88 (پاییز 1389)
- تاریخ انتشار: 1390/09/01
- تعداد عناوین: 10
-
-
صفحات 1-10حلقه های سالیانه یکی از منابع داده های شاخص برای بازسازی تغییرات اقلیمی گذشته است. به عبارتی برای درک تغییرات اقلیمی، داشتن اطلاعات اقلیمی گذشته ضرورت دارد. در این مقاله حلقه های سالیانه از جنبه اقلیم شناسی درختی مورد ارزیابی قرار گرفته است. بنابراین با این هدف سه ارتفاع رویشی 400، 500 و 700 متر از سطح دریا در جنگل دارابکلا انتخاب شد. نمونه های رویشی از ارتفاع برابر سینه درختانی که در آشکوب غالب قرار داشتند، استخراج شد. پهنای حلقه های سالیانه با استفاده از بینی کولر اندازه گیری شد. مقایسه و استاندارد کردن سری حلقه های رویشی برای کل ارتفاعات رویشی انجام گرفت. رشد شعاعی کل درختان راش در این منطقه بطور معنی داری (6/0 =r) با متغیرهای اقلیمی همبستگی نشان داد. گاه شناسی حلقه های سالیانه با حداقل دما در ماه های اکتبر (مهر) و دسامبر (آذر) سال قبل از تشکیل حلقه ها، همبستگی معنی دار مثبتی را نشان داد. حداکثر دما در ماه آوریل (فروردین) با گاه شناسی حلقه های سالیانه راش در منطقه رابطه معکوسی را نشان داد. بارندگی در ماه های مارس (اسفند) و سپتامبر (شهریور) سال جاری تاثیر مثبتی بر روی رویش شعاعی داشت. بنابراین راش یکی از گونه های قابل استفاده در مطالعات درخت اقلیم شناسی است که قابلیت گسترش گاه شناسی ورای سالیان متمادی و متوالی در این منطقه نشان می دهد. بازسازی داده های هواشناسی مانند میانگین دما (حداقل، حداکثر و متوسط) و مجموع بارندگی ماهانه امکان پذیر است.
کلیدواژگان: حلقه های رویشی، اقلیم شناسی درختی، متغیرهای اقلیمی، دارابکلا -
صفحات 11-16استفاده از آب شکن در ساماندهی رودخانه ها و کنترل فرسایش کناری رودخانه یکی از روش های متداول می باشد. در این مقاله پیشنهاد شده است که برای حفظ پایداری اولین آب شکن در یک سری آب شکن (4 عدد) از یک آب شکن فرعی (محافظ) که به صورت عمود بر جریان در بالادست اولین آب شکن قرار می گیرد استفاده شود. بر اساس انجام آزمایش ها در فلوم آزمایشگاهی، از لحاظ هیدرولیکی پارامترهای بی بعد، '' L/L (نسبت طول آب شکن محافظ به طول اولین آب شکن)؛ X/L (نسبت فاصله آب شکن محافظ به طول اولین آب شکن) و شرایط هیدرولیکی جریان با H/L (نسبت عمق جریان بالادست به طول اولین آب شکن) وH/d50 (نسبت عمق جریان به قطر متوسط مصالح بستر) و Fr عدد فرود مورد مطالعه قرار گرفت. تحلیل آماری نتایج آزمایشگاهی، مدلی را برای پیش بینی آب شستگی نسبی در دماغه ی آب شکن اصلی و آب شکن محافظ ارائه می دهد.
کلیدواژگان: آب شکن، آب شستگی، مدل آزمایشگاهی -
صفحات 17-26رابطه بارندگی- رواناب یکی از مهمترین و پیچیده ترین فرایند های هیدرولوژیکی است که درک آن اهمیت زیادی در هیدرولوژی و منابع آب دارد. مدل های فیزیکی و آماری زیادی به منظور بررسی این فرایند توسعه یافته اند که هر کدام برخی از جنبه های این رابطه را در بر می گیرند. استفاده از شبکه های عصبی به عنوان یک مدل جعبه سیاه نیز یکی از روش های بررسی این رابطه است. در این تحقیق رابطه بارندگی – رواناب حوزه پلاسخان در سر شاخه زایند رود مورد بررسی قرار گرفته و شبکه عصبی پرسپترون چند لایه به این منظور به کار گفته شد. به دلیل واریانس شدید مشاهدات، ابتدا سری های بارندگی روزانه 3 ایستگاه واقع در منطقه و سری روزانه دبی ایستگاه پلاسجان به سری نرمال تبدیل و با توجه به خود همبستگی و همبستگی عرضی بارندگی و رواناب 6 متغیر به عنوان ورودی به شبکه انتخاب شد. در پایان مشخص شد شبکه عصبی پرسپترون با 4 لایه مخفی اعتبار بیشتری نسبت به سایر شبکه ها دارد. این اعتبار سنجی با مقایسه آماری میانگین، انحراف معیار و تابع توزیع دبی مشاهداتی و شبیه سازی شده مورد آزمون قرار گرفت.
کلیدواژگان: رابطه بارندگی، رواناب، شبکه عصبی پرسپترون چند لایه، اعتبار سنجی، خود همبستگی، آزمون کلموگروف، اسمیرنوف -
صفحات 27-34در شرایط کنونی کاهش کمی و کیفی منابع آب به یک معضل جهانی تبدیل شده است. این موضوع در کشور ایران، بخش کشاورزی را دچار مشکلات فراوان کرده است. هدف اصلی تحقیق حاضر، تحلیل مدیریت پایدار منابع آب زراعی در حوزه آبخیز مدرس در استان خوزستان می باشد. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و به روش توصیفی و همبستگی بوده و از تکنیک تحلیل عاملی در تعیین عوامل موثر بر مدیریت پایدار منابع آب زراعی استفاده شده است. تعداد نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران برآورد گردید(1370 =n=141 N). روش جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعه اسنادی و به شیوه میدانی بوده است. در بخش میدانی با استفاده ار روش نمونه گیری ساده از 18 روستا اطلاعات جمع آوری شد. برای سنجیدن اعتبار پرسشنامه ضریب کرونباخ آلفا برابر با 84 درصد محاسبه گردید. بر اساس نتایج حاصل بین میزان بازدید از مزارع نمایشی، مشارکت اجتماعی، متغیرهای سطح تحصیلات، میزان استفاده از کانال های ارتباطی، میزان شرکت در کلاس های آموزشی، درآمد، سطح مکانیزاسیون، مشورت با سایر گندمکاران و میزان تماس مروجان کشاورزی با گندمکاران با متغیر سطح مدیریت پایدار منابع آب زراعی در سطح 001/0 رابطه مثبت و معنی داری به دست آمد. در ادامه به منظور تعیین عوامل موثر بر سطح مدیریت پایدار منابع آب زراعی از تکنیک تحلیل عاملی بهره گرفته شد. به منظور بررسی مناسب بودن داده ها برای تحلیل عاملی از آزمون های بارتلت و کا ام او (7254/342= Sig=0/000، Bartlett test= و 0/72 =KMO) بهره گرفته شد. نتایج حاصل نشان می دهد که داده ها برای تحلیل عاملی مناسب می باشند. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل عاملی مشخص شد که پنج عامل: ویژگی های اقتصادی، متغیرهای فعالیت های آموزشی و ترویجی، فعالیت های اجتماعی، دانش و اطلاعات و حمایت های دولت در مجموع 71 درصد تغییرات سطح مدیریت پایدار منابع آب زراعی راتبیین می نماید. یعنی اگر در برنامه ریزی های مختلف این پنج عامل مورد توجه مناسب قرار گیرد، می توان اعتقاد داشت که بهبود سطح دانش فنی گندمکاران شهرستان اهواز در زمینه کشاورزی پایدار در حد بالایی تحت پوشش قرار گرفته شود.
کلیدواژگان: تحلیل عاملی، حوزه آبخیز، مدیریت پایدار، منابع آب زراعی -
صفحات 35-43گراف رسوب واحد لحظه ای (IUSG) یکی از روش های موجود برای پیش بینی گراف رسوب وقایع سیلابی بوده که کاربرد آن مستلزم برآورد میزان تامین رسوب لحظه ای، پارامترهای ضریب ذخیره (Ks)، ضریب شکل بی بعد (ns)و زمان تا اوج می باشد. بررسی روابط بین پارامترهای مذکور و متغیرهای کمکی مثل ویژگی های جریان و بارش امکان کاربرد روش رسوب نمود واحد لحظه ای را درحوزه های آبخیز فاقد ایستگاه اندازه گیری میسر می سازد. بدین منظوربرای بررسی رابطه پارامترهای رسوب نمود واحد لحظه ای سیلاب ها با ویژگی های بارش وجریان، 5 واقعه سیلابی در محل ایستگاه هیدرومتری و رسوب سنجی پل دوآب(رودخانه قره چای - استان مرکزی) با فواصل زمانی یک ساعته از نظر میزان دبی جریان و غلظت رسوب معلق همزمان مورد پایش قرار گرفت. با توجه به گراف رسوب مشاهده ای و هیتوگراف بارش های مربوطه و استفاده از روش گشتاورها پارامترهای رسوب نمود واحد لحظه ای هر سیلاب استخراج گردید. سپس رابطه آن با مقدار بارش موثرو دبی اوج سیلاب ها مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان می دهد رابطه نمایی بین ضریب ذخیره سیلاب ها و مقدار بارش موثر نسبت به مقادیر دبی اوج جریان از ضریب همبستگی بیشتری بر خوردار است (0/79 =r2 در مقابل 0/42 =r2). بررسی روابط رگرسیونی پارامتر ضریب شکل بی بعد با مقدار بارش موثر نشان می دهد که رابطه آنها از نظر آماری ضعیف بوده (با ضریب تبیین 14/0)و همبستگی کمی با مقدار دبی اوج نشان می دهد(0/01 =r2). اما نسبت ضریب شکل بی بعد به زمان تا اوج (ns/Tp) با مقدار بارش موثر و دبی اوج سیلاب ها همبستگی بیشتری دارد (0/42 =r2 و0/67 =r2 به ترتیب با مقدار بارش موثرو دبی اوج). نتایج مقایسه کارآیی معادلات بدست آمده این تحقیق در تخمین پارامترهای مدل رسوب نمود واحد لحظه ای وبرآورد گراف رسوب چند مورد دیگر از وقایع سیلابی با منحنی های سنجه نشان می دهد شاخه صعودی گراف رسوب نسبت به شاخه نزولی با ضریب اطمینان بیشتری برآورد می شود ولی در شاخه نزولی اختلاف زیادی بین برآوردهای مدل رسوب نمود واحد لحظه ای و منحنی های سنجه وجود دارد.
کلیدواژگان: رودخانه قره چای، رسوب معلق، گراف رسوب واحد لحظه ای، IUSG، هیدروگراف، سیلاب، هیتو گراف -
صفحات 44-54پیش بینی دقیق پارامترهای موثر در طرح های منابع آب، یکی از مهمترین مباحث تحقیقی مهندسان آب می باشد. از جمله این پارامتر ها حجم رسوبات معلق رودخانه ها است که بدلیل اثرات منفی آن بر روی شاخص های کیفی آب، تقلیل گنجایش مخازن و تغییر در مورفولوژی رودخانه ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در حقیقت حصول روش های مناسب و دقیق در پیش بینی بار رسوبی رودخانه ها را می توان به عنوان یکی از مهمترین چالش ها در فرایند فرسایش و رسوبگذاری دانست. اگر چه در دهه اخیر تحقیقات متنوعی در خصوص کاربرد مدل های هیدرولوژیکی (جعبه سیاه) متکی بر شبکه های عصبی مصنوعی (ANN)1 و برتری دقت این مدل ها بر روابط تجربی همچون منحنی سنجه رسوب ارائه شده است ولی به دلیل غیر صریح بودن این مدل ها استفاده از آنها در عمل به طور مناسب توسعه نیافته است. لذا هنوز توسعه یک مدل صریح میان رابطه دبی جریان و بار رسوبی ضروری می باشد. در تحقیق حاضر روش صریح برنامه ریزی ژنتیک (GP)2 برای پیش بینی بار معلق رودخانه ها ارائه شده و دقت نتایج حاصله با روش شبکه عصبی مصنوعی مورد مقایسه قرار گرفته است. پیش بینی ها با استفاده از دبی جریان و رسوب معلق روزانه رودخانه لیقوان چای واقع در حوزه آبگیر دریاچه ارومیه، برای مدل سازی و تایید برنامه ریزی ژنتیک پیشنهادی بکار گرفته شده است. نتایج حاصل، حاکی از دقت بالای برنامه ریزی ژنتیک در مقایسه با شبکه عصبی مصنوعی و کارایی آن در پیش بینی بار معلق رودخانه ها می باشد.
کلیدواژگان: بار معلق، برنامه ریزی ژنتیک، دبی جریان، شبکه عصبی مصنوعی -
صفحات 55-63هدف از این تحقیق، بررسی پراکنش تیپ های گیاهی در ارتباط با برخی از عوامل محیطی، تعیین مهم ترین آنها و شناخت روابط حاکم بین پوشش گیاهی و عوامل محیطی (خصوصیات خاک، شیب، جهت، ارتفاع، سنگ شناسی، رخساره و بارندگی) است. هفده تیپ گیاهی در منطقه شناسایی شد و در منطقه معرف هر تیپ نمونه برداری به روش تصادفی_سیستماتیک در 10 پلات صورت گرفت. اندازه پلات های نمونه برداری با توجه به نوع و پراکنش گونه های گیاهی به روش حداقل سطح تعیین شد. در داخل پلات ها، فهرست گیاهان موجود و درصد تاج پوشش هریک از گونه های گیاهی مشخص و در نهایت تیپ های گیاهی موجود بر اساس دوگونه غالب نام گذاری شدند. به منظور بررسی خصوصیات خاک منطقه، در داخل پلات ها به صورت یکی در میان در پای گیاه پروفیل (در هر تیپ 5 پروفیل) حفر شد. در پروفیل ها از عمق 50-0 سانتی متری خاک به عنوان عمق موثر خاک بر گیاه نمونه برداری صورت گرفت و عوامل خاکی بافت، درصد آهک، درصد ماده آلی، اسیدیته و هدایت اکتریکی اندازه گیری شد همچنین شیب، جهت، ارتفاع، سنگ شناسی، رخساره ژئومرفولوژی و بارندگی در هر تیپ گیاهی مشخص شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش آنالیز مولفه های اصلی(PCA) و با استفاده از نرم افزار 4 PC-ORD انجام شد. نتایج به دست آمده از آنالیز مولفه های اصلی نشان داد که از میان عوامل محیطی مورد بررسی به ترتیب شیب، جهت، ماده آلی، درصد سنگ و سنگریزه سطحی، درصد لوم و درصد رس به عنوان مولفه اصلی اول 06/54 درصد و شوری و ارتفاع به عنوان مولفه اصلی دوم 17/21 درصد در مجموع از میان عوامل مورد بررسی 23/75 درصد از تغییرات پوشش گیاهی منطقه سمیرم را توجیه می کنند.
کلیدواژگان: تیپ گیاهی، عوامل محیطی، خصوصیات خاک، آنالیز مولفه های اصلی -
صفحات 64-71در یک اکوسیستم مرتعی بین پوشش گیاهی و عوامل محیطی مختلف ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. هدف تحقیق حاضر، تعیین این ارتباط با کمک آنالیز تشخیص کانونیک می باشد. این مطالعه در مراتع رینه با روش نمونه برداری طبقه بندی تصادفی مساوی انجام گرفته و به حضور و عدم حضور گونه های غالب منطقه توجه شده است. با طبقه بندی منطقه به کمک عوامل ارتفاع، شیب و جهت 37 واحد همگن حاصل شد. 750 پلات 1 متر مربعی و 75 پلات 25 متر مربعی در کل منطقه مستقر شد. 150 نمونه خاک نیز از عمق 30-0 سانتی متری جمع آوری شد. تعدادی از عوامل محیطی شامل 16 ویژگی خاک، 3 عامل توپوگرافیک و 16 عامل اقلیمی انتخاب شدند. تصاویر ماهواره ای IRS شامل باند قرمز و مادون قرمز نزدیک و باند PAN به همراه تعدادی از باندهای ترکیبی حاصل از نسبت گیری طیفی، تجزیه مولفه اصلی و ترکیب باند رنگی با سیاه و سفید نیز به عنوان داده های کمکی مورد استفاده قرار گرفت. برای تعیین عوامل محیطی موثر بر گونه های غالب منطقه به تفکیک هر گونه آنالیز تشخیصی کانونیک مورد استفاده قرار گرفت و به کمک این آنالیز از بین عوامل مورد بررسی تعداد معدودی به عنوان مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر گونه های مورد نظر تعیین شدند. نتایج تحقیق حاضر برای مقاصد مدیریتی در توسعه پایدار اکوسیستم های مرتعی، حفاظت، احیاء، نظارت و ارزیابی این اکوسیستم ها کاربرد دارد.
کلیدواژگان: آنالیز تشخیصی، عوامل خاکی، عوامل توپوگرافیکی، عوامل اقلیمی، داده های ماهواره ای، مراتع رینه -
صفحات 72-79درک بهتر از شرایط استقرار گیاهان دارویی این امکان را فراهم می سازد تا رویشگاه این گیاهان با کارایی بیشتری اداره شود. متغیر های کمی به عنوان شاخصی از سازگاری و کارآمدی این قبیل گیاهان محسوب شده و تابع برخی از عوامل محدود کننده محیطی است که در مناطق خشک، نیاز آبی مهمترین آنها به شمار می رود. بر این اساس تاثیر آبیاری سیلابی بر متغیرهای کمی گونه دارویی Dendrostellera lessertii در دشت گربایگان فارس مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور در هر یک از مناطق پخش سیلاب و شاهد، درصد پوشش تاجی و میزان تراکم گیاه، با روش پلات گذاری و زیتوده هوایی و زیرزمینی آن با روش مضاعف و حفر پروفیل در کنار گیاه اندازه گیری شد. تحلیل نتایج نشان داد که آبیاری سیلابی تاثیر معنی داری بر هیچ یک از متغیر های مورد ارزیابی نداشته است(05/0>p). این دستاورد گویای آنست که گونه مذکور به خوبی قابلیت استقرار و توسعه در مناطق خشک را دارا بوده و سازگاری مناسبی به لحاظ فیزیولوژیک در برابر کمبود آب در آن ایجاد شده است، لذا با توجه به خواص دارویی این گیاه و امکان استقرار آن در مناطق خشک، بررسی بوم شناسی فردی و شیوه های کاشت و استقرار آن در زیست بوم های خشک توصیه می شود.
کلیدواژگان: گیاهان دارویی، گونه Dendrostellera lessertii، آبیاری سیلابی، دشت گربایگان -
صفحات 80-87یکی از ابزارهای مهم در بررسی تعادل دام و مرتع تعیین میزان بهره برداری است. آبشخوارها به عنوان یکی از عوامل موثر در توزیع چرای دام هستند. زمانی که سایر عوامل موثر در توزیع چرا از جمله شیب، ارتفاع و معیارهای خاک محدودیتی ایجاد نکنند، فاصله از آبشخوار میزان بهره برداری از علوفه مرتع را محدود می کند. در این تحقیق با استفاده از روش تخمین نظری، درصد بهره برداری از گونه درمنه دشتی در فواصل مختلف از آبشخوارها تعیین و رابطه رگرسیونی میزان بهره برداری از درمنه در فواصل مختلف از هر آبشخوار محاسبه شد. پیش از ورود دام، 10 زوج پلات 4 مترمربعی با استفاده از میخ های چوبی مشخص گردید و به طور تصادفی وزن خشک 10 پلات محاسبه شد. پس از خروج دام نیز میزان بهره برداری درمنه در 10 پلات مشابه ابتدا تخمین و سپس مقدار واقعی آن از طریق قطع و توزین و تفاضل مقادیر اولیه و ثانویه محاسبه شد و معادله رگرسیون مناسب جهت اصلاح مقادیر تخمینی به دست آمد. در پایان فصل چرا، تعداد 2 ترانسکت به طول 7/1 کیلومتر به صورت تصادفی پیرامون هر یک از آبشخوارهای مطالعاتی مستقر گردید؛ آنگاه به صورت سیستماتیک در فواصل 100متری هر ترانسکت با استفاده از یک پلات 4 مترمربعی، میزان بهره برداری از درمنه، تخمین و با استفاده از رابطه رگرسیونی به دست آمده در مرحله قبل اصلاح شد. پس از تعیین روابط رگرسیونی میزان بهره برداری در فواصل مختلف از هر یک از آبشخوارها، با استفاده از روش رگرسیون گروهی، ضرایب رگرسیونی معادلات مذکور با یکدیگر مقایسه و در نهایت مدل رگرسیون نهایی ارائه شد. نتایج نشان داد میزان بهره برداری به میزان زیادی وابسته به فاصله از آبشخوار است (85/0 =2 R). همچنین با افزایش فاصله از آبشخوار از شدت بهره برداری گونه درمنه کاسته شد.
کلیدواژگان: آبشخوار، درمنه دشتی، شدت بهره برداری، رگرسیون گروهی، چاه نو
-
Pages 1-10Tree ring are one of the most important data sources for reconstructing past climate variability. In order to understand climate variability، it is necessary to get a spatial and temporal coverage of climate information. In dendroclimatology، ring width has been a variable of choice when assessing the tree ring and climate relationships of trees species. We were assessing a ring-width from a dendroclimatic perspective using beech (Fagus orientalis). The aim of this paper is to use tree ring information of Fagus orientalis to assess its capability as a model for reconstruction of Mazandaran province past climate. Therefore، for this purpose tree ring samplings were performed on three selected growing heights of 400، 500، and 700 meters above sea level at northern aspect of Darabcola forest in Mazandaran province. Increment cores were taken from the diameter of breast height (d. b. h.). The rings’ widths were measured using a binocular microscope. Standardization and comparison of tree ring series for each growing elevation were performed for all sites. Radial growth of all Beech tree species in three sites was positively correlated with climatic variables in this regional. Tree Ring chronology show significantly positive correlation with October and December minimum temperature in previous growing season. Maximum temperature in April has inverse relationship with regional chronology. Monthly total precipitation in March and September in current year had positive effect on Radial growth in three sites. Therefore Beech one of the usable species in dendroclimatology studies، this show may can be chronology of Beech extended more than a century in this regional. Also، may can be possible the reconstruction of meteorological data such as mean، minimum and maximum temperature and monthly total precipitation for this region.
-
Pages 11-16One of the common methods of river improvement and bank protection is using spur dikes. Building spur dikes makes the flow path to be modified. Concentrating the flow in the middle part of the river causes the river side not to be washed out. The new flow path makes the river bed next to the end of the spur dikes to be washed out. Usually the spur dikes are built in group because of extending the protected zone. The stability of these spur dikes against the river flow depends on stability of the first spur dike. The purpose of this laboratory research is to investigate different ways for reduction of erosion in the first spur dike. It is suggested to use a shorter (minor) spur dike at the upstream part perpendicular to the flow direction. Aim in this research، it is intended to find the optimum distance between shorter spur dike and first spur dike in order to have minimum erosion in the first spur dike. From the hydraulics point of view، L’/L (the length of shorter spur dike to the length of first spur dike)، X/L (the distance between first spur dike and shorter spur dike to the length of first spur dike) and Froude number has been studied and results has been presented in the form of equations.
-
Pages 17-26Rainfall-runoff relationship is one of the most important and complex hydrological processes whose perception is very important in hydrology and water resources. A plenty of physical and statistical models have been developed for this that apply some parameters due to this relationship. The application of artificial neural network as a black box model is one of the methods to evaluate rainfall-runoff relationship. In this study، rainfall-runoff relationship of Plasjan Basin، upstream Zayandehrud River، is evaluated using multilayer perceptron network. Due to high variation of observed series، 3 daily rainfall series of regional stations and daily discharge of Plasjan station were first normalized and according to autocorrelation and cross correlation of rainfall-runoff data، 6 variables were selected for input of the network and a 4-hidden-layer network was found to be more valid comparing with other networks. The selected network was validated using comparison of the mean، standard deviation and probability density function of observed and simulated discharge.
-
Pages 27-34The purpose of this study was to determine the related factors to sustainable on-farm water resources management in modaress watershed of Khuzestan province. The research design was a descriptive and correlation surveying method and factor analysis technique. Wheat farmers in north of Modaress watershed were the target population for this study. A random sample of wheat farmers selected (N=1370، n= 141). The main result of the study revealed that there exist correlation between the level of education، participation in extension course، rate of using communication channel، rate of farm demonstration visit، social participation، mechanization level، rate of extension agent visit with sustainable on-farm water resources management were significantly positive. By using Bartlett’s test and KMO test determine whether research variables are appropriate for factor analysis (Sig=0/000، Bartlett test=7254. 342، KMO=0. 72). The number of factors was determined using Scree plot، Eigenvalue and percent of variance. An examination of the items and their factor loadings was used to understand the nature of the five factors. To reduce subjectivity، items with factor loading equal to or greater than 0. 5 were considered most important when factors were labeled. The nine factors were labeled (1) Extension and education activities، (2) Economical characteristics، (3) Governmental support، (4)، (5) Social characteristics. The results obtained from the factors analysis reveal that the six factors explain 71% of the variation of the sustainable on-farm water resources management.
-
Pages 35-43Instantaneous unit sediment graph (IUSG) is one of the methods for predicting sediment graph of the flood events and its application needs to estimation of storage coefficient (Ks)، dimensionless shape factor (ns)، time to peak (tp) and instantaneous sediment supply. Investigation of relationships among the mentioned parameters and rainfall and water discharge characteristics could facilitates use of IUSG in ungaged drainage basins. In this research concurrent flow and sediment discharge of five flood events in Poledouab hydrometric station monitored hourly. IUSG parameters calculated using observed sediment graphs and rainfall hyetographs and their relationship investigated with excess rainfall and peak water discharge of flood events. The results show that correlation coefficient (r2) of power regression equation between Ks and rainfall excess is greater than peak flow (0. /79 and 0. /42). dimensionless shape factor of ns shows statistically weak relationship with rainfall excess and peak flow but its ratio to time to peak of sediment graph (ns/tp) resulted in statistically meaningful relationship with the rainfall excess and peak flow (respectively 0. /85 and 0. /67 of r2). application of the obtained equations in this research for predicting sediment graph of some flood hydrographs and comparing the results with the sediment rating curve methods show that rising limb of the sediment graph could be predicted more accurately than falling limb of sediment graph.
-
Pages 44-54The correct prediction of effective factors in water resource projects is one of the most important problems of water recourse engineers. Suspended sediment volume carried by rivers is one of these important factors due to its negative issues in water quality، reservoirs capacity and river morphology. In fact deriving a proper method for sediment volume estimation can be one of the most important problems in erosion and sedimentation process. Although During recent decades، some black box models based on artificial neural networks (ANN)، have been developed to overcome this problem and those accuracy privilege to empirical relations such as sediment rating curves have been shown، But these type of models are implicit that can not be simply used by other investigators. Therefore it is still necessary to develop an explicit model for the discharge–sediment relationship. It is aimed in this study، to develop an explicit model based on genetic programming (GP). Explicit models obtained using the GP are compared with artificial neural network technique in suspended sediment load estimation. The daily stream flow and suspended sediment data from one station on Lighvan River in Orumieh lake basin are used as a case study. The results indicate that the proposed GP method performs quite well compared to artificial neural network models and is quite practical for use.
-
Pages 55-63The purpose of current study is to investigate the cause of plant types distribution in association with some of environmental factors to find the most important governing factors in the relation to vegetation cover and environmental factors (soil characteristics، slope، aspect، elevation، lithology، geomorphology faces and precipitation). In order to study plant cover 17 plant types were determined in study area and random-systematic sampling in each plant type was conducted in 10 plots. Regarding the species type and distribution، the area of each plot was determined based on the minimal area method. Floristic list and canopy cover of species were determined in each plot، and vegetation type of the area was listed with respect to two dominant species. Furthermore، 5 profiles were sampled within the plots to study soil characteristics in 0-50 cm depth as the effective depth of rooting. Subsequently، the texture، percent of lime، organic matter، pH and EC were measured. Statistical analysis of soil and vegetation cover was done using the Principal Components Analysis (PCA) through PC-ORD4 software program. The results showed that among environmental factors، slope، aspect، organic matter، surface stone، loam and sand percentage as the first set of factors determine the change in the vegetation cover by 54. 06% while the second set of factors، including EC and elevation plays contributes to the change by 21. 17%. These two sets of factors altogether explain 75. 23% of vegetation cover variation in Semirom region.
-
Pages 64-71Close relationship is found between vegetation and environmental factors in rangeland ecosystems. Determination of these relationships using canonical discriminate analysis is aim of this research. This study was carried out in Rineh rangelands with equal random classification sampling method and was considered to presence and absence of dominant species in the study area. Study area was classified using elevation، slop and aspect and was partitioned 37 homogeneous units. 1m2 plots 750 and 25 m2 plots 75 were established in total of study area. Soil samples 150 form 0-30 cm depth were gathered. Some of environmental factors including 16 soil characteristics، 3 topographic factors and 16 climatic factors were selected. IRS satellite imageries included Red، NIR and PAN bands with compound bands produced from RVI، NDVI، PCA and fusion were used in process of modeling as supporting data. Canonical discriminate analysis was used for determination of effective environmental factors on each species and among of investigative factors، some were discriminated important factors of effective on species. Results of this study can use in management purposes of constant development in rangeland ecosystems، reclamation، protection، supervision and assessment.
-
Pages 72-79It is necessary to understand habitat conditions and quantitative variables of medicinal plants for better management and use of medical productions. These characteristics are the indicators of habitat growth which are under some limitations of arid environments. In the present research، the effect of flood irrigation on quantitative variables of medicinal species Dendrostellera lessertii (Van Tiegh) at Gareh Bygone plain of the Fars was studied. The crown coverage and density of the species were measured using plot and amount of aboveground and underground biomass were measured by double sampling method and Profiles were dug beside the species at two sites of without and with water spread conditions. The results showed that there were no significant difference (p<5%) of water spread on quantitative parameters of the plants. These results show that these plant species were tolerant to water stress under harsh environment and they may be established in arid areas. On the basis of these results، the study of autecology، the methods of cultivation، establishment and also، effect of limitation factors on establishment of these plant species were recommended for the vast areas of arid areas of Iran.
-
Pages 80-87Determining of utilization factor is one of the most important factors which used to evaluation of equality between livestock and rangeland. Water points are one of the effective factors that effect on the grazing distribution in rangelands. While some factors such as slope، height and soil factors have no limitation، distance from watering points is limited the use of forages. In this research، the percentage of use factor of Artemisia sieberi Besser was calculated around watering points using ocular estimate method. The aptest regression equations were determined for each of watering points. Before grazing of livestock، 10 pair plots of 4m2 were established with pegs. The dry weights of forage at 10 plots were calculated randomly. After grazing، the factor of use in the other 10 plots was estimated and the real utilization of them was calculated by clipping and weighting method. The estimated and real data were used to calculate of regression equation. And the estimated data modified with it. In this stage، after grazing، two transects of 1. 7 km were established around each of watering points randomly. In each of 100 m of one transect، the utilization rate of A. si. was estimated by establishing of a plot of 4 m2. All of the estimated data were modified by regression equation that calculated in previous stage. The regression coefficients of two equations were compared each other using group regression method. And final regression equation was calculated. The results show that the utilization factor of A. si، and distance from watering point have a high correlation each other (R-sq = 85%). As well as، with increasing of distance from watering point، the utilization factor decreases.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.